Kooperatifler, ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçları demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere bir araya gelen insanlar tarafından oluşturulur. Bu özerk yapılar, toplumsal kalkınmayı destekler, yoksulluğu azaltır ve sürdürülebilir bir iş modeli sunar. 

Kooperatifler, maliyetleri düşürerek üyelerinin karlarını artırır ve aracı veya sermayedar karlarını ortadan kaldırır. Kooperatiflerin kurulması için en az 7 ortak gereklidir ve Ticaret Sicili Müdürlüğü tarafından onaylanmaları gerekir.

 

Kooperatif Nedir?

Kooperatifler, belirli bir topluluğun bir ihtiyacı karşılamak amacıyla iş birliği içerisinde gönüllü olarak kurulan ekonomik ve sosyal bir kuruluştur.

İşte kooperatiflerin temel özellikleri:

• Ortak Ekonomik Menfaatler: Kooperatifler, ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçları demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere bir araya gelen insanlar tarafından oluşturulur.
• Özerk Yapı: Kooperatifler, üyeleri tarafından yönetilir ve kararlar demokratik bir şekilde alınır.
• Aracıları Ortadan Kaldırma: Kooperatifler, aracıları (al-satçılar, stokçular, işletmeler vb.) ortadan kaldırarak halka doğrudan satış/hizmet verip üretimde kar elde etmeyi amaçlar.

Kooperatifler, farklı türlerde olabilir ve çeşitli sektörlerde faaliyet gösterebilir. İşte kooperatif türlerinden bazıları:

• Tüketici Kooperatifleri: Üyeleri tarafından yönetilen ve tüketim malları ve hizmetlerini uygun fiyatlarla sağlayan kooperatifler.
• Üretici Kooperatifleri: Üretim süreçlerini ortaklaşa yöneten ve üretimde işbirliği yapan kooperatifler.
• Tarım Kooperatifleri: Çiftçilerin ürünlerini pazarlamak, ortak alım yapmak ve tarım faaliyetlerini geliştirmek için bir araya geldiği kooperatifler.

Kooperatif kurulum aşamaları ve işletme detayları için ILO Türkiye Ofisi tarafından hazırlanan kaynakları inceleyebilirsiniz¹. Bu kaynaklar, kooperatif kurma sürecini anlaşılır bir şekilde açıklamaktadır.

 

Kooperatiflerin avantajları nelerdir?

Kooperatiflerin birçok avantajı vardır. İşte bazıları:

1. Demokratik Yönetim: Kooperatifler, üyeleri tarafından yönetilir. Her üye, eşit oy hakkına sahiptir ve kararlar demokratik bir şekilde alınır.

2. Ortak Ekonomik Menfaatler: Kooperatifler, üyelerinin ekonomik menfaatlerini korur. Ortak alım yaparak maliyetleri düşürür ve üyelerine daha iyi fiyatlar sunar.

3. Risk Dağılımı: Üyeler arasında risk paylaşımı yapılır. Bu, bireysel riskleri azaltır ve güçlü bir dayanışma sağlar.

4. Toplumsal Kalkınma: Kooperatifler, toplumsal kalkınmayı destekler. İstihdam yaratır, eğitim ve sağlık hizmetleri sunar.

5. Sürdürülebilirlik: Kooperatifler, uzun vadeli sürdürülebilir iş modelleri sunar. Kar amacı gütmeyen bir yapıya sahip oldukları için kısa vadeli kazanç hedefleri yerine uzun vadeli hedeflere odaklanabilirler.

6. Üyelerin Katılımı ve Sahipliği: Kooperatifler, üyelerin aktif katılımını teşvik eder. Her üye, kooperatifin sahibi olarak hissedebilir.

7. Vergi Avantajları: Bazı ülkelerde kooperatifler, vergi avantajlarından yararlanabilir.

Unutulmaması gereken bir nokta, kooperatiflerin de bazı zorlukları ve sınırlamaları olduğudur. Ancak genel olarak, kooperatifler toplumsal ve ekonomik açıdan önemli bir rol oynarlar. 

 

Üretici kooperatifleri nasıl kurulur?

Üretici kooperatifleri kurmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Ortaklar Belirleme: Bir üretici kooperatifi en az 7 ortak tarafından kurulur. Ortaklar, kooperatifin amacına ve faaliyet alanına uygun olarak seçilmelidir.

2. Ana Sözleşme Hazırlama: Ortaklar tarafından imzalanacak bir ana sözleşme oluşturulmalıdır. Ana sözleşmede kooperatifin adı, amacı, sermayesi, yönetim organları ve diğer önemli detaylar yer almalıdır.

3. Ana Sözleşmenin Onaylatılması: Ana sözleşmedeki imzaların Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personel huzurunda atılması gerekmektedir. Bu adım, kooperatifin resmi olarak kurulmasını sağlar.

4. MERSİS Üzerinden İşlem Yapma: Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinde hazırlanan anasözleşmenin ilgili Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanması gerekmektedir. Uygulamada Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan örnek anasözleşmelerden yararlanabilirsiniz.

5. Kuruluş İzni Alma: Bazı türdeki kooperatiflerin kuruluş izni Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü tarafından verilir. Bu adımı takip etmek gerekebilir.

6. Tescil ve Kayıt İşlemleri: Ticaret Sicili’ne kayıt ve tescil işlemleri gerçekleştirilmelidir.

7. Vergi ve Yasal Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi: Kooperatifin vergi mükellefiyeti ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirilmelidir.

8. Yönetim ve İşleyişin Kurulması: Yönetim organları seçilmeli, işleyiş düzenlenmeli ve faaliyetlere başlanmalıdır.

Bu adımları takip ederek üretici kooperatifinizi kurabilirsiniz.

 

Üretici kooperatifleri örnekleri

 

Üretici kooperatifleri, farklı sektörlerde faaliyet gösteren ve üretim süreçlerini ortaklaşa yöneten kooperatiflerdir. İşte bazı üretici kooperatifleri örnekleri:

1. Tarım Satış Kooperatifleri: Tarım ürünlerinin pazarlamasını ve satışını gerçekleştiren kooperatiflerdir. Örneğin, Türkiye’de birçok tarım satış kooperatifi bulunmaktadır¹.

2. Sera Kooperatifleri: Sürdürülebilir seraların işletilmesi ve ürün yetiştirme konusunda iş birliği yapan kooperatiflerdir. Özellikle Almería bölgesinde başarılı bir iş birliği örneği olarak görülmektedir².

3. Hayvancılık Kooperatifleri: Çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesi, süt üretimi, et üretimi gibi alanlarda faaliyet gösteren kooperatiflerdir.

4. Meyve ve Sebze Üreticileri Kooperatifleri: Meyve ve sebzelerin üretimi, pazarlaması ve satışını gerçekleştiren kooperatiflerdir.

5. Organik Ürün Kooperatifleri: Organik tarım ürünleri üreten ve pazarlayan kooperatiflerdir.

Bu örnekler, üretici kooperatiflerin çeşitliliğini göstermektedir. Her bir kooperatif, kendi alanında farklı ihtiyaçları karşılamak üzere kurulmuştur. 

 

Tüketici kooperatifleri nasıl kurulur?

Tüketici kooperatifleri, belirli bir topluluğun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla iş birliği içinde gönüllü olarak kurulan ekonomik ve sosyal bir yapıdır.

İşte tüketici kooperatiflerini kurmak için izlenecek adımlar:

1. Ortaklar Belirleme: Bir tüketici kooperatifi en az 7 ortak tarafından imzalanacak bir anasözleşme ile kurulur. Ortaklar, kooperatifin amacına uygun olarak seçilmelidir.

2. Ana Sözleşme Hazırlama: Ortaklar tarafından imzalanacak bir ana sözleşme oluşturulmalıdır. Ana sözleşmede kooperatifin adı, amacı, sermayesi, yönetim organları ve diğer önemli detaylar yer almalıdır.

3. Ana Sözleşmenin Onaylatılması: Ana sözleşmedeki imzaların Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personel huzurunda atılması gerekmektedir. Bu adım, kooperatifin resmi olarak kurulmasını sağlar.

4. MERSİS Üzerinden İşlem Yapma: Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinde hazırlanan anasözleşmenin ilgili Ticaret Sicili Müdürlüğü’nde yetkilendirilmiş personel huzurunda imzalanması gerekir. MERSİS başvuru numarası ile Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne başvurulmalıdır¹.

5. Kuruluş İzni Alma: Bazı türdeki kooperatiflerin kuruluş izni Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü tarafından verilir. Bu adımı takip etmek gerekebilir.

6. Tescil ve Kayıt İşlemleri: Ticaret Sicili’ne kayıt ve tescil işlemleri gerçekleştirilmelidir.

7. Vergi ve Yasal Yükümlülüklerin Yerine Getirilmesi: Kooperatifin vergi mükellefiyeti ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirilmelidir.

8. Yönetim ve İşleyişin Kurulması: Yönetim organları seçilmeli, işleyiş düzenlenmeli ve faaliyetlere başlanmalıdır.

Bu adımları takip ederek tüketici kooperatifinizi kurabilirsiniz.

 

 

Tüketici kooperatifleri örnekler

Tüketici kooperatifleri, üyelerinin ortak ekonomik menfaatlerini korur ve demokratik bir yönetim yapısına sahiptir.

İşte bazı tüketici kooperatifleri örnekleri:

1. Japonya Tüketim Kooperatifleri: Japonya’da toplam 619 tüketim kooperatifi bulunmaktadır ve toplam ortak sayısı 24 milyonu aşmaktadır. Bu kooperatifler, üyelerine evlerine teslim edilen ürünlerle hizmet vermektedir¹.

2. İstanbul’daki Tüketim Kooperatifleri: İstanbul’un çeşitli semtlerinde faaliyet gösteren kooperatifler arasında Beşiktaş, Temiz Hasat, Ovacık ve Koşuyolu kooperatifleri bulunmaktadır. Bu kooperatifler, mahallelerde hızla yayılan tüketim kooperatiflerinin öncüleridir².

3. Dünya Genelindeki Kooperatifler: Kore’de su ürünlerinin %70’i, Brezilya’da tarımsal ürünlerin %40’ı, Bolivya’da tasarrufların %25’i, Kolombiya’da sağlık sektörünün %25’i, Singapur’da perakende sektörünün %55’i, Danimarka’da %35’i ve Macaristan’da %15’i kooperatifler tarafından karşılanmaktadır³.

Bu örnekler, tüketici kooperatiflerinin farklı coğrafyalarda ve sektörlerde nasıl faaliyet gösterdiğini göstermektedir.

kooperatif 15/7/2024 986 0 Kooperatif Nedir? Avantajları Nelerdir? Kooperatifler, ortak ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçları demokratik olarak kontrol edilen bir işletme yoluyla karşılamak üzere bir araya gelen insanlar tarafından oluşturulur. Bu özerk yapılar, toplumsal kalkınmayı destekler, yoksulluğu azaltır ve sürdürülebilir bir iş modeli sunar.  blog